Waarom zijn we toch zo boos? Waarom voelen we ons overal zodanig bij betrokken en geraakt, dat we onze emoties niet in bedwang kunnen houden? Veel onderzoeken wijzen erop dat we op Facebook of Instagram een ideaal leven projecteren en we ons door de likes (h)erkend voelen. Ellende delen we daar liever niet, het zou ons maar eens tot loser kunnen bombarderen. Maar het echte leven bestaat uit voorspoed en tegenslag. Momenten van perfectie zijn schaars. Onze teleurstellingen projecteren we in negatieve tweets of reacties op digitale nieuwsberichten en blogs. Of we bashen letterlijk en figuurlijk tijdens de jaarwisseling een paar agenten en ambulancemedewerkers. We reageren onze eigen frustraties daarmee af. Zo gebeurd in ons digitale tijdperk en we worden er niet (direct) voor gestraft.

Laat ik duidelijk zijn: het is een groot goed in onze moderne, democratische samenleving dat we onze mening kunnen en mogen uiten. Ik heb zelf echter mijn Twitter-account opgezegd, omdat ik “te veel mening” tegenkwam. Meningen die nergens op zijn gestoeld dan op primaire emotie. Ik heb niks tegen emotie, 90% van wat we beslissen en doen is gebaseerd op emotie. Ik ben wel tegen primaire emotionele, publieke uitingen. Overigens met wat schaamrood op de kaken, ook ik twitterde weleens richting #NS dat die K-trein niet reed en dat ze het weer niet onder controle hadden. Maar gaandeweg voelde ik me er niet goed bij. Iedereen doet ook maar gewoon zijn werk. Alles kan altijd beter, maar schelden en beschuldigen helpt niet. De boodschap is inhoudelijk misschien niet altijd verkeerd, de manier waarop die wordt geuit wel. Het roept alleen maar defensieve dan wel agressieve tegenreacties op en leidt niet naar een oplossing.

Ik zie in mijn vakgebied steeds meer contentredacteuren die de hele dag bezig zijn om te reageren op digitale uitingen van mensen die meestal niet zo positief zijn over hun organisaties. Om de reputatie van hun organisatie te beschermen. Om te laten zien wat de organisatie doet aan verbetering, klachtenbehandeling, überhaupt te laten zien wat ze doen, transparant te zijn. En dat doen ze niet zomaar, het is geen leugen of trucje om mensen te behagen. Maar wat ze ook doen, het lokt vaak nieuwe reacties uit. En dan opnieuw vaak negatief. Het is nooit goed. Zie de reacties op het optreden van agent “Fred” tijdens een aanhouding in Rotterdam met de jaarwisseling op het regionaal nieuws en het bericht van de politie zelf.

Ik vraag me dan af wat mensen beweegt om zo ondoordacht en heftig te reageren, zo wantrouwend te zijn. Kan zijn dat mijn eigen optimistische karakter daar debet aan is; ik vertrouw erop totdat het tegendeel bewezen is. Die houding wordt tegenwoordig echter vaak afgedaan als naïef. Maar ik heb van mijn ouders geleerd dat je na waarneming eerst moet nadenken, afwegen en dan pas oordelen. Dat is moeilijk, ook voor mij met mijn weliswaar optimistische, maar ook ongeduldige karakter. Ik heb geleerd dat als mama boos was, ik misschien wel iets fout had gedaan en moest nadenken. Dat als mama of papa zei dat mijn gedrag onfatsoenlijk was, ik mijn hoofd boog en mijn gedrag aanpaste. Onder (stil) protest misschien, maar met respect voor hun mening en opvoedende rol naar mij toe. En toen een agent me in mijn pubertijd aansprak op het feit dat ik met rood licht overstak negeerde ik hem niet, viel hem niet aan, maar luisterde in het volle bewustzijn van mijn fout (om vervolgens natuurlijk mijn jeugdige charme te gebruiken om geen bon te krijgen ;)).

Ik heb lang geen blog geschreven. Ik had opdrachten waar boosheid en weerstand een grote rol speelden, die ik niet zonder herkenbaarheid kon vertalen in een algemeen verhaal. Afstand in de tijd en laten we zeggen reflectie onder de kerstboom, brachten me tot het inzicht dat we angstig zijn geworden voor boosheid van anderen. Volgens de huidige norm lijken we al die boze reacties van mensen maar over ons heen te moeten laten komen en vervolgens bewijzen dat we het heus goed doen. Misschien moeten we soms echter ook eens zeggen: “Hee, wat zou je moeder hiervan vinden?!” Respect, dat wens ik iedereen toe in 2019.